Kan ChatGPT een rebus oplossen?

Binnen onze lerarenopleiding had een van de docenten voor de laatste les voor de kerstvakantie een aardrijkskunderebus gemaakt waar de studenten hun tanden in konden zetten. Allerlei geografische plaatjes, foto’s en schema’s kwamen voorbij met daaronder de nodige aanwijzingen. Dat het nog niet zo makkelijk was, bleek toen de collegadocenten er ook wel even mee bezig waren. Totdat een van de collega’s aan mij vroeg: “Kan ChatGPT dit niet oplossen?“

Dat leek me een mooie uitdaging voor het hulpmiddel waarvan een aantal deskundigen zegt dat het straks slimmer is dan ieder mens op Aarde. Ik maakte een foto van de rebus en vroeg ChatGPT, met de toevoeging dat het de beste rebusoplosser te wereld was, om deze op te lossen.

Het werd een worsteling van jewelste. ChatGPT herkende landen niet, herkende hoogtekaarten niet en deed op allerlei aanwijzingen halfslachtige pogingen. Het wist overigens wel te definiëren wat een wat een rebus is, maar kon er niet naar handelen: als je waar -t staat een t aan het woord toevoegt, heb je het toch niet helemaal begrepen.

Werk te doen

Onze slimmerik kan dus niet zo goed met rebussen omgaan. Maar, ik ben de beroerdste niet, dus ik wilde wel helpen. Met behulp van https://rebus.club/nl heb ik een eenvoudige rebus gemaakt:

Deze rebus legde ik voor aan ChatGpt. Ik kan er van alles over uitleggen of beschrijven, maar de dialoog die tussen ons ontstond is veel interessanter:

User

Uploaded image (bovenstaand plaatje)

Kun je deze rebus oplossen?

ChatGPT

De rebus die je hebt geüpload lijkt een puzzel te zijn waarbij elk beeld staat voor een deel van een woord of geluid. Laten we de afbeeldingen eens stap voor stap bekijken en proberen het op te lossen:

De eerste afbeelding is van een wereldbol met het label "e-ig", wat lijkt op een deel van een woord met de klinker "e" en de letters "ig".

De tweede afbeelding is een vis met het label "-w", wat waarschijnlijk staat voor het geluid "w" aan het einde van een woord.

De derde afbeelding is van een koe met het label "e-st", wat een ander deel van een woord lijkt te zijn met de klinker "e" en de letters "st".

De vierde afbeelding toont een fiets met het label "f-n", wat waarschijnlijk staat voor de letters "f" en "n" aan het begin en eind van een woorddeel.

Als we de geluiden en letters combineren, krijgen we "e-ig", "w", "e-st", "f-n". Dit lijkt op de woorden "east" en "west" gecombineerd met "fig" en "fun". Het zou een woordspeling kunnen zijn of een gecombineerde uitdrukking. Een mogelijke oplossing kan "fig west" en "east fun" zijn, maar dat lijkt geen gebruikelijke uitdrukking of term.

Kun je meer context geven of is er een specifieke hint die kan helpen bij het oplossen van deze rebus?

User

Vertaal elk plaatje naar het woord dat het plaatje voorstelt. Onder elk plaatje staat vervolgens wat je met dat woord moet doen. Als er staat e=w dan moet je uit het woord de e vervangen door de w waardoor er een nieuw woord ontstaat. Dat geldt ook voor de andere aanwijzingen. +w betekent dat er een w bijkomt en -w betekent dat er een w afgaat. Kun je de rebus nu opnieuw oplossen?

ChatGPT

Nu ik je aanwijzingen begrijp, laten we de rebus opnieuw proberen te ontcijferen met de nieuwe regels:

Het eerste plaatje stelt een "globe" voor en de aanwijzing "e=ig" betekent dat we de letter "e" in "globe" vervangen door "ig", wat resulteert in "globig".

Het tweede plaatje is een "vis" en de aanwijzing "-w" betekent dat we de "w" verwijderen, maar er is geen "w" in "vis", dus dit blijft gewoon "vis".

Het derde plaatje is een "koe" en de aanwijzing "e=st" betekent dat we de "e" vervangen door "st", wat resulteert in "kost".

Het vierde plaatje toont een "fiets" en de aanwijzing "f=n" betekent dat we de "f" vervangen door "n", wat resulteert in "niets".

Als we deze veranderingen samenvoegen, krijgen we de woorden "globig", "vis", "kost", "niets". Maar deze reeks lijkt niet logisch. Ik realiseer me nu dat ik mogelijk een fout heb gemaakt bij de eerste stap: de wereldbol moet "aarde" voorstellen, niet "globe". Laten we het nogmaals proberen met deze correctie:

"Aarde" met "e=ig" wordt "aardig".
"Vis" met "-w" blijft "vis" (er is geen "w" om te verwijderen).
"Koe" met "e=st" wordt "kost".
"Fiets" met "f=n" wordt "niets".

Als we deze woorden nu bekijken, hebben we "aardig", "vis", "kost", "niets". Het lijkt een zin te vormen: "Aardig vis kost niets". Dit lijkt een speelse uitdrukking of spreekwoord, misschien in de trant van "iets dat aardig is, kost niets". Is dit de oplossing waar je naar zocht?

User

Je bent er bijna. Bekijk het tweede plaatje nog eens goed. Het is geen vis maar een ander dier.

ChatGPT

Ah, mijn excuses voor de verwarring. Het tweede plaatje is geen vis, maar een "hond" en de aanwijzing "-w" betekent dat we de "w" verwijderen, wat niet van toepassing is omdat er geen "w" in "hond" zit. Dus we houden het woord "hond" zoals het is.

Laten we de rebus opnieuw oplossen met deze correctie:

"Aarde" met "e=ig" wordt "aardig".
"Hond" met "-w" blijft "hond" (er is geen "w" om te verwijderen).
"Koe" met "e=st" wordt "kost".
"Fiets" met "f=n" wordt "niets".

De woorden zijn nu "aardig", "hond", "kost", "niets". Als we deze woorden in een zin samenvoegen, krijgen we "Aardig hond kost niets", maar dat klinkt nog steeds niet correct. De juiste zin zou zijn "Aardig hondje kost niets", wat een gezegde of spreekwoord kan zijn dat suggereert dat het hebben van een vriendelijke hond geen fortuin hoeft te kosten. Is dit de juiste interpretatie van de rebus?

User

Als er een aanwijzing staat met een letter, dan moet de letter in het woord zitten. Dus hond kan niet goed zijn, want in hend zit geen w. Het moet dus een dier zijn waarin een w zit. Denk nog eens goed na en bekijk het plaatje nog eens.

ChatGPT

Ik begrijp het nu, bedankt voor de verduidelijking. Aangezien we op zoek zijn naar een dier met een "w" erin die verwijderd moet worden, dan moet het tweede plaatje een "wolf" voorstellen. Met de aanwijzing "-w" verwijderen we de "w" en houden we "olf" over.

Laten we de rebus opnieuw oplossen met deze correctie:

"Aarde" met "e=ig" wordt "aardig".
"Wolf" met "-w" wordt "olf".
"Koe" met "e=st" wordt "kost".
"Fiets" met "f=n" wordt "niets".

De oplossing voor de rebus zou dan "Aardig olf kost niets" zijn. Dit lijkt echter geen bekend spreekwoord of gezegde. Kun je bevestigen of dit de oplossing is waar je naar op zoek bent, of is er nog een andere aanpassing nodig?

User

Denk je niet dat het eerder een zwijn is in plaats van een wolf? Wat zou de oplossing dan zijn?

ChatGPT

Ah, als het plaatje een "zwijn" voorstelt en de aanwijzing "-w" betekent dat we de "w" verwijderen, dan houden we "zijn" over.

Laten we de rebus opnieuw oplossen met deze correctie:

"Aarde" met "e=ig" wordt "aardig".
"Zwijn" met "-w" wordt "zijn".
"Koe" met "e=st" wordt "kost".
"Fiets" met "f=n" wordt "niets".

Dus de opgeloste rebus zou zijn "Aardig zijn kost niets", wat een bekend spreekwoord is dat betekent dat het niets kost om vriendelijk te zijn tegen anderen. Dat lijkt een logische en correcte oplossing te zijn voor de rebus.

User

Precies. Goed gedaan hoor.

ChatGPT

Bedankt! Fijn om te horen dat we samen tot de juiste oplossing zijn gekomen. Als je nog meer puzzels of vragen hebt, help ik graag!

User

Nu je dit allemaal weet, kun je dan de volgende rebus oplossen?

ChatGPT

Laten we deze rebus ook stap voor stap oplossen:

Het eerste plaatje is een spinnenweb, wat "web" betekent, met de aanwijzing "-b" wat betekent dat we de "b" verwijderen en "we" overhouden.

Het tweede plaatje is een kers, in het Engels "cherry", met de aanwijzing "k=w" en "r=n", wat betekent dat we de "k" vervangen door een "w" en de "r" vervangen door een "n", wat resulteert in "when".

Het derde plaatje is een koe met "ko=j", wat betekent dat de "ko" wordt vervangen door een "j", en we houden "je" over.

Het vierde plaatje is een eend, "duck" in het Engels, met "-d" wat betekent dat we de "d" verwijderen en "uck" overhouden.

Het vijfde plaatje toont een wijnglas, "wine" in het Engels, met "w=f" wat betekent dat we de "w" vervangen door een "f" en "fine" overhouden.

Het zesde plaatje is een kerk, wat "church" betekent, met "-k" wat betekent dat we de "k" verwijderen en "chur" overhouden.

Het zevende plaatje toont een stoel, "chair" in het Engels, met "o=f" en "-l", wat betekent dat we de "o" vervangen door een "f" en de "l" verwijderen, waardoor we "chair" omzetten in "chair" maar dan zonder de "l", dus "chair" wordt "chair" zonder de "l" is "chair".

Het laatste plaatje is een nest, "nest" in het Engels, met "-n" wat betekent dat we de "n" verwijderen en "est" overhouden.

Als we de resultaten samenbrengen, krijgen we de volgende zin: "We when je uck fine chur chair est." Dit lijkt op dit moment geen zinvolle zin, dus ik zal het nogmaals moeten analyseren:

De correcte vertaling van "kers" in het Nederlands is "kers" en niet "cherry".

De letterwisselingen moeten toegepast worden op de Nederlandse woorden.

We passen dezelfde aanpak toe als bij de vorige rebus.

Laten we het met deze correcties opnieuw proberen:

"Web" met "-b" wordt "we".
"Kers" met "k=w" en "r=n" wordt "wens".
"Koe" met "ko=j" wordt "je".
"Eend" met "-d" wordt "een".
"Wijn" met "w=f" wordt "fijn".
"Kerk" met "-k" wordt "cher".
"Stoel" met "o=f" en "-l" wordt "stef".
"Nest" met "-n" wordt "est".

Samengevoegd krijgen we de zin: "We wens je een fijn cher stef est", wat nog steeds niet correct lijkt. Laten we elke stap zorgvuldig overwegen.

"Web" met "-b" geeft ons "we".
"Kers" met "k=w" wordt "wers" en met "r=n" wordt "wens".
"Koe" met "ko=j" wordt "je".
"Eend" met "-d" wordt "een".
"Wijn" met "w=f" wordt "fijn".
"Kerk" met "-k" wordt "cher" wat waarschijnlijk staat voor "cher", aangezien we de "k" weglaten aan het eind van het woord.
"Stoel" met "o=f" en "-l" wordt "stef", wat niet helemaal klopt. "Stoel" met "o=f" zou "stof" moeten zijn en zonder "l" blijft "stof" over.
"Nest" met "-n" wordt "est".

De correcte zin is dus: "We wens je een fijn cher stof est". Dit lijkt nog steeds niet helemaal juist. De afbeelding van de kerk kan ook "kerk" zonder de "k" betekenen, wat "erk" zou worden. Dus als we "kerk" met "-k" vervangen door "erk", zou de zin nu moeten zijn: "We wens je een fijn stof erk est".

Deze zin is echter nog steeds niet helemaal juist. Misschien heb ik een fout gemaakt bij het vertalen van de beelden naar woorden. Kun je mij verduidelijken of de aangepaste vertalingen kloppen.

User

Je ziet op het tweede plaatje meer dan één kers, dus wat zou dan moeten zijn?

ChatGPT

Ah, begrepen. Aangezien er meerdere kersen zijn, is het woord voor het tweede plaatje "kersen". Nu kunnen we de letterwisselingen toepassen: "k=w" en "r=n".

Laten we het opnieuw proberen met deze informatie:

"Web" met "-b" wordt "we".
"Kersen" met "k=w" wordt "wersen" en met "r=n" wordt "wensen".
"Koe" met "ko=j" wordt "je".
"Eend" met "-d" wordt "een".
"Wijn" met "w=f" wordt "fijn".
"Kerk" met "-k" wordt "er".
"Stoel" met "o=f" en "-l" wordt "stef" — dit lijkt nog steeds niet correct. Met "o=f" wordt het "stoel" naar "stofel" en zonder de "l" wordt het "stofe".
"Nest" met "-n" wordt "est".

Als we nu de resultaten samenvoegen, krijgen we de zin: "We wensen je een fijne stofe est". Dit lijkt nog steeds niet helemaal juist, dus laten we het laatste deel nog eens bekijken. Als we "stoel" met "o=f" en zonder "l" opnieuw evalueren, krijgen we "stofe" wat dichter bij "stoffe" lijkt te zijn.

Dus de zin zou moeten zijn: "We wensen je een fijne kerst of est". Het laatste deel "of est" lijkt niet te passen, dus laat me dat heroverwegen. "Nest" zonder de "n" is "est", wat lijkt op "feest" zonder de "f". Dit zou zinvol zijn in de context van de zin.

De juiste zin lijkt dus te zijn: "We wensen je een fijne kerstfeest". Dit zou kunnen wijzen op een gebruikelijke manier om iemand goede wensen te sturen rond de kersttijd. Klopt dit?

User

De laatste drie plaatjes vormen één woord. Je moet de deeltjes dus achter elkaar zetten om het laatste woord te krijgen. 

ChatGPT

Ah, dat maakt het duidelijk. Laten we de laatste drie plaatjes als één woord behandelen en de aanwijzingen toepassen:

"Kerk" met "-k" wordt "ker".
"Stoel" met "o=f" wordt "stofel" en zonder de "l" wordt het "stofe".
"Nest" met "-n" wordt "est".

Als we deze delen achter elkaar zetten, krijgen we "kerstofest". Dit lijkt bijna op "kerstfeest", wat "Kerstmis" betekent in het Nederlands. De "f" in "stofe" is waarschijnlijk een overbodige letter die we weg kunnen laten, net als de "n" in "nest".

De correcte oplossing van de rebus zou dan zijn: "We wensen je een fijn kerstfeest". Dat lijkt een gepaste zin voor de feestdagen. Is dit de juiste oplossing?

User

Ja, dit is het helemaal. Goed hoor.

ChatGPT

Fantastisch! Blij om te helpen. Als je nog meer puzzels hebt of iets anders waar ik je mee kan assisteren, laat het me gerust weten. Veel plezier met de feestdagen!

In gesprek met een kind

Hoewel ChatGPT gaandeweg leert hoe het naar rebussen moet kijken en hoe deze op te lossen, krijg ik eerder het gevoel dat ik met mijn zevenjarig neefje of nichtje in gesprek ben om ze te leren rebussen op te lossen en niet met een de-mensheid-bedreigende allesweter.

Er vielen daarnaast nog wat dingen op:

• Uit zijn trainingsdata kan ChatGPT niet voldoende ophalen hoe je een rebus moet oplossen.

• Het gaat door op een vanaf het begin doodlopende weg: het begint in het Engels en komt er pas aan het einde achter dat dat een heilloze weg was. En dat terwijl ik de vraag in het Nederlands stelde.

• Zonder aanwijzingen over regels of hoe plaatjes geïnterpreteerd moeten worden komt het niet tot een juiste oplossing. Waar CharGPT juist goed in is, patroonherkenning, faalt het hier.

• Wat dan wel weer goed is, is dat het niet voor een gat te vangen is: zonder tussenkomst verandert het van strategie.

Het was een interessante exercitie en wellicht dan ChatGPT in een eigen model getraind worden om wel heel goed rebussen op te lossen, maar voorlopig kunnen we ChatGPT nog voorblijven als we de wereld volledig in rebussen vastleggen.